-
1 эшләү
неперех.1) в разн. знач. рабо́тать, труди́ться (кем, где, на кого, над чем, как)укытучы булып эшләү — рабо́тать учи́телем
колхозда эшләү — труди́ться в колхо́зе
өйдә эшләү — рабо́тать до́ма
кулъязмалар өстендә эшләү — рабо́тать над ру́кописями
ялланып эшләү — рабо́тать по на́йму
эшләп үсү — расти́ в труде́
кешегә эшләү — рабо́тать на чужи́х
ил файдасына эшләү — труди́ться на бла́го страны́
кем эшләми, шул ашамый — погов. кто не рабо́тает, тот не ест
тирләп эшләсәң тәмләп ашарсың — посл. рабо́тай до по́ту, так и пое́шь в охо́ту
кеше эшләп үлми, чирләп үлә — посл. (букв. челове́к умира́ет от боле́зни, а не от труда́)
2) рабо́тать, де́йствовать, функциони́роватьмузей вакытлыча эшләми — музе́й вре́менно не рабо́тает
түгәрәк өченче ел эшли — кружо́к функциони́рует тре́тий год
3) с послелогом беләна) рабо́тать, занима́ться ( с кем-чем)балалар белән эшләү — рабо́тать с детьми́
кадрлар белән эшләү — занима́ться (с) ка́драми
сүзлек белән эшләү — рабо́тать со словарём
компьютер белән эшләү — рабо́тать (занима́ться) с компью́тером
электр белән эшләү — приводи́ться в де́йствие электри́чеством
торф белән эшләү — рабо́тать на то́рфе
4) дви́гаться, де́йствоватькуллар-аяклар эшләми — ру́ки-но́ги не дви́гаются
куллар белән эшләү — де́йствовать рука́ми
5) сообража́ть, рабо́тать ( о голове)башың эшләмәсә, аягың ял итмәс — посл. дурна́я голова́ нога́м поко́я не даёт (букв. е́сли голова́ не сообража́ет, нога́м поко́я не бу́дет)
6) неперех.; перех. де́лать/сде́лать, поступа́ть/поступи́тьнәрсә эшлисең инде аның белән? — что с ним сде́лаешь?
ничек телисең, шулай эшлә — как хо́чешь, так и поступа́й (де́лай)
дөрес эшләү — поступи́ть (сде́лать) пра́вильно
7) перех. де́лать/сде́лать, изгота́вливать, изготовля́ть/изгото́вить, выраба́тывать/вы́работать || изгота́вливание, изготовле́ние, выраба́тывание, вы́работкатаблицалар эшләү — де́лать (изготовля́ть) табли́цы
агач әйберләре эшләү — де́лать (изгота́вливать) деревя́нные изде́лия
уенчыклар эшләү — де́лать (мастери́ть) игру́шки
ярымфабрикатлар эшләү — изготовля́ть полуфабрика́ты, изгота́вливание полуфабрика́тов
8) зараба́тывать/зарабо́тать || зараба́тываниеөч йөз хезмәт көне эшләү — вы́работать три́ста трудодне́й
ни эшлисең, шуны ашыйсың — (погов.) что зарабо́таешь (вы́работаешь), то и пое́шь
эшләгәнеңне ал — получа́й, что зарабо́тал
9) де́лать/сде́лать, твори́ть, соверша́ть/соверши́тьизге эш эшләү — соверши́ть благо́е де́ло
гаҗәеп эшләр эшләү — твори́ть чудеса́
җинаять эшләү — соверши́ть преступле́ние
элек уйла, аннан эшлә — погов. снача́ла поду́май, а пото́м сде́лай
•- эшләп ару
- эшләп бетерү
- эшләп бирү
- эшләп табу
- эшләп тору
- эшләп чыгару
- эшләп чыгару кораллары
- эшләп чыгаручы
- эшләп чыгу
- эшләргә тотыну
- эшли башлау••эшләмәгән эше юк — ма́стер на все ру́ки
эшләп ташла́у — проверну́ть (какое-л.) де́ло
-
2 ныгыту
перех.1) в разн. знач. крепи́ть, укрепля́ть/укрепи́ть, прикрепля́ть/прикрепи́ть, закрепля́ть/закрепи́ть, подкрепля́ть/подкрепи́ть (забой на шахтах, детали, паруса, плотину, фундамент, корпус лодки, крышу дома, пески для лесопосадок и т. п.) ||а) прикрепле́ние, закрепле́ние, подкрепле́ниеб) крепи́тельный, крепёжныйныгыту материаллары — крепи́тельные материа́лы
ныгыту эшләре — крепёжные рабо́ты
фоторәсемне ныгыту — закрепи́ть фотосни́мок
чаңгыларны ныгыту — закрепи́ть лы́жи
стенаны терәү белән ныгыту — подкрепи́ть сте́ну подпо́ркой
2) укрепля́ть/укрепи́ть, оздоровля́ть/оздорови́ть; укрепле́ние; оздоровле́ниесаф һава, җәяү йөрү аны физик яктан ныгытты — све́жий во́здух, ходьба́ пешко́м физи́чески укрепи́ли его́
3) укрепля́ть/укрепи́ть, упро́чивать/упро́читьгаиләне ныгыту — укрепи́ть семью́
фәнни бәйләнешләрне ныгыту — укрепи́ть нау́чные свя́зи
тәртипне ныгыту — укрепи́ть дисципли́ну
тынычлыкны ныгыту — упро́чить мир
көнкүрешне ныгыту — упро́чить быт
4)а) крепи́ть, укрепля́ть/укрепи́ть, упро́чивать/упро́чить, уси́ливать/уси́лить; де́лать/сде́лать бо́лее си́льным, мо́щнымилнең оборонасын ныгыту — крепи́ть оборо́ну страны́
авыл хуҗалыгын ныгыту — упро́чить се́льское хозя́йство
б) укрепля́ть/укрепи́ть, упро́чивать/упро́чить; подкрепля́ть/подкрепи́ть || упро́чение; подкрепле́ниемәктәпне кадрлар белән ныгыту — укрепи́ть шко́лу ка́драми
эшчеләрнең инициативасын техника белән ныгыту — подкрепи́ть инициати́ву рабо́чих те́хникой
5) закрепля́ть/закрепи́ть, упро́чивать/упро́чить, сде́лать про́чным || закрепле́ние, упро́чениеҗиңүне ныгыту — закрепи́ть побе́ду
фәндәге казанышларны ныгыту — упро́чить достиже́ния в нау́ке
хәтердә ныгыту — закрепи́ть в па́мяти
6) подкрепля́ть/подкрепи́ть; бодри́ть, подбодри́ть || подкрепле́ние, подба́дривание (едой, напитками и т. п.)йоклап алырга кирәк, йокы ныгыта — на́до поспа́ть, сон подкрепля́ет
7) крепи́ть, закрепля́ть/закрепи́ть (желу́док)кара җиләк кесәле эчне ныгыта — черни́чный кисе́ль крепи́т (желу́док)
8) перен. скрепля́ть/скрепи́ть || скрепле́ниедуслыкны ант белән ныгыту — скрепи́ть дру́жбу кля́твой
9) в знач. нареч.; разг. ныгытып твёрдо; кре́пко-на́крепконыгытып әйтергә кирәк, иртәгә килеп җитсен — на́до сказа́ть твёрдо, что́бы за́втра яви́лся
См. также в других словарях:
эшләү — 1. Нин. б. эш белән шөгыльләнү, эшчәнлек күрсәтү, үз көчең белән эш башкару. Кайда да булса хезмәт итү, эш белән дәвамлы шөгыльләнү заводта э. . Берәр хезмәт урынында булу, нин. б. вазифа үтәү, кем. б. хезмәтен башкару артист булып эшли 2. Берәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җирле — I. с. 1. Җиргә ия булган, чәчүлеге булган 2. Шул җирдә туып үскән; киресе: читтән килгән җирле халык, җирле кадрлар. Читтән китерелмәгән, шул урында табылган яки эшләнгән җирле чимал. Шул җир, шул урынчылык өчен хас, диалекталь җирле мәзәк 3. Ил… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитештерү — 1. Җәмгыять яшәеше өчен кирәк булган матди байлыкларны тудыру, продукция, товар эшләп чыгару 2. Нәр. б. җитәрлек күләмдә әзерләү, ясап бирү. Булдыру, әзерләү (ашамлык тур.) 3. Үстерү; үстереп өлгертү (ашлык, яшелчә, җиләк җимеш тур.) 4. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һөнәр — 1. Кул көче белән нин. б. эшләнмәләр ясау, җитештерү өчен махсус күнекмә таләп итә торган эш, кәсеп тимерчелек һөнәре. Нин. б. өлкәгә карган белгечлек, профессия; шөгыль укытучылык һ. 2. Үзенә хас алым һәм методлар системасы булган берәр төрле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
